Tibb bacısı – səhiyyə sisteminin ayrılmaz bir hissəsidir. Həkimlərin yanında çalışaraq xəstələrin gündəlik qayğısını üzərinə götürən, onların müalicə prosesinə dəstək verən və sağlamlıq xidmətlərinin daha effektiv təşkilini təmin edən mütəxəssislərə tibb bacısı deyilir. Bu peşə həm peşəkarlıq, həm də insanpərvərlik tələb edir. Çünki tibb bacısı yalnız dərman vermir və ya prosedur icra etmir, həm də xəstənin psixoloji durumunu izləyir, ona mənəvi dəstək göstərir.
Azərbaycanda tibb bacısı ixtisası əsasən tibb kolleclərində tədris olunur. Bakı Tibb Kolleci, Naxçıvan Tibb Kolleci, Sumqayıt Tibb Kolleci və digər bölgələrdəki tibb məktəbləri bu ixtisas üzrə peşəkar kadrlar yetişdirir. Təhsil müddəti adətən 2-3 il davam edir. Bundan başqa bəzi universitetlərdə tibb bacılığı üzrə bakalavr proqramları da mövcuddur.
Tibb bacısı olmaq istəyən tələbələr həm nəzəri, həm də praktiki biliklərlə təmin olunurlar. Əsas fənlərə aşağıdakılar daxildir:
Anatomiya və fiziologiya; Tibbi terminologiya; Gigiyena və epidemiologiya; Terapiya, pediatriya və cərrahiyyə əsasları; Tibbi psixologiya və etik davranış qaydaları; İlk tibbi yardım və reanimasiya; Əczaçılıq əsasları və dərman bilikləri.
Bundan əlavə tələbələr xəstəxanalarda təcrübə keçərək real mühitdə bacarıqlarını inkişaf etdirirlər.
Tibb bacılarının iş sahəsi çox genişdir. Onların gündəlik vəzifələri aşağıdakılardır:
Xəstələrin vəziyyətini izləmək və həkimə məlumat vermək; Müalicə planına uyğun dərmanların vaxtında verilməsi; Tibbi prosedurların (infuziya, inyeksiya, sarğı və s.) icrası; Xəstənin emosional durumuna dəstək olmaq; Gigiyena qaydalarına riayət olunmasına nəzarət etmək.
Bu vəzifələr tibb bacısını həm texniki, həm də insani cəhətdən çox məsuliyyətli edir.
Bəli, həm də çox. Tibbi xidmətlərin keyfiyyəti yalnız həkimlərin biliklərindən deyil, həm də tibb bacılarının diqqətindən asılıdır. Dünyada əhalinin artması, insanların uzun ömür sürməsi və yeni xəstəliklərin yaranması ilə tibb bacılarına tələbat daha da artır. Xüsusən də pandemiya dövrü göstərdi ki, bu peşə hər bir ölkə üçün strateji əhəmiyyət daşıyır.
Azərbaycanda tibb bacılarının maaşı onların işlədiyi müəssisədən və təcrübəsindən asılıdır. Dövlət xəstəxanalarında maaşlar orta hesabla 600-900 AZN civarında olsa da, özəl klinikalarda bu rəqəm 1200-2000 AZN-ə qədər arta bilər. Xaricdə isə vəziyyət daha fərqlidir. Məsələn, Almaniyada tibb bacılarının illik maaşı orta hesabla 30,000 – 40,000 avro, ABŞ-da isə 50,000 – 70,000 dollar arasında dəyişir. Bu, ixtisasın beynəlxalq miqyasda nə qədər dəyərli olduğunu göstərir.
Tibb bacısı olmaq üçün sadəcə tibbi biliklər kifayət etmir. Uğurlu bir tibb bacısında aşağıdakı xüsusiyyətlər olmalıdır:
Səbirli və diqqətli olmaq; İnsanlarla ünsiyyətdə empatiya qurmaq; Fövqəladə vəziyyətlərdə tez və düzgün qərar vermək; Fiziki cəhətdən dayanıqlı olmaq; Məsuliyyətli və intizamlı davranmaq.
Xaricdə tibb bacısı olmaq istəyənlər üçün çoxlu imkanlar mövcuddur. Almaniya, Kanada, ABŞ və Skandinaviya ölkələri bu sahədə peşəkar kadr qıtlığı ilə üz-üzədir. Ona görə də bu ölkələrdə tibb bacısı ixtisası üzrə təhsil almaq və iş tapmaq daha asandır. Xaricdə təhsil zamanı tələbələr həm müasir tibbi texnologiyaları öyrənir, həm də beynəlxalq standartlara uyğun diplom əldə edirlər. Bu isə onların karyerasında böyük üstünlük yaradır.
Tibb bacısı ixtisası yalnız bir peşə deyil, həm də insan həyatına toxunan çox dəyərli bir missiyadır. Bu sahəni seçənlər həm cəmiyyət üçün faydalı olur, həm də gələcəkdə sabit iş imkanları əldə edirlər. Azərbaycanda bu ixtisas üzrə peşəkar olmaq mümkündür, amma daha geniş perspektiv və yüksək əmək haqqı üçün xaricdə təhsil almaq ən düzgün seçim ola bilər. Xaricdə tibb bacısı diplomu beynəlxalq miqyasda tanındığından, tələbələr həm Avropada, həm də Amerikada rahatlıqla iş tapa bilirlər.
