Rusiyada tibbi təhsil yüksək ixtisaslı akademik heyət, ingilis və fransız dillərində tədris proqramlarının mövcudluğu, təhsil haqqının nisbətən ucuz olması və istedadlı tələbələr üçün təqaüd proqramlarının olması səbəbindən dünyanın ən keyfiyyətli təhsil sistemlərindən biri hesab olunur. Bundan əlavə, xarici abituriyentlərin Rusiyada tibbi universitetdə pulsuz təhsil almaq şansı var, lakin bu yalnız mükəmməl akademik göstəricilər olduqda mümkündür.
Rusiyada tibbi təhsil mürəkkəb və çoxmərhələli bir sistemə malikdir. Həkim peşəsini mənimsəmək yolunda abituriyentin ilk addımı Vahid Dövlət İmtahanını (USE) vermək və ya xarici vətəndaşlar üçün tibbi universitetin daxili imtahanlarından keçməkdir. Daha sonra tələbə 4 illik bakalavr proqramını bitirməlidir. Bu proqramın sonunda məzun yalnız orta tibb vəzifələrində (tibb bacısı, feldşer) işləyə bilər və bu da yalnız akkreditasiyadan sonra mümkündür.
Həkim olmaq istəyən abituriyent isə digər yolla – ixtisas proqramına qəbul olmalıdır. Bu proqramların müddəti ən azı 5 ildir (psixologiya, əczaçılıq, stomatologiya). Təhsili bitirdikdən sonra məzun tibbi praktika ilə məşğul ola bilər, lakin akkreditasiyadan keçməsi vacibdir.
Bakalavr və ya ixtisas diplomu olan məzunlar ilkin akkreditasiya prosedurundan keçməlidirlər. Bu prosedur tələbənin təhsil müddətində qazandığı nəzəri biliklərin və praktik bacarıqların yoxlanmasından ibarətdir. Bu imtahanı uğurla keçdikdən sonra məzun əlavə təhsil almadan sahə həkimi kimi (pediatr, terapevt) işləyə bilər.
Daha ixtisaslaşmış sahələrdə (cərrah, kardioloq, qastroenteroloq və s.) işləmək üçün isə tələbə ümumilikdə 6-9 il təhsil almalı və 2-4 illik rezidenturada oxumağa davam etməlidir. Əgər tələbə elmi fəaliyyətlə məşğul olmaq istəyirsə, aspiranturaya daxil olmalı, daha sonra isə doktorantura mərhələsindən keçməlidir.
Rus universitetləri tibbə yaxın sahələr üzrə də geniş təhsil proqramları təklif edir: fiziologiya, tibbi psixologiya, tibbi fizika, biokimya, farmakologiya, genetika, entomologiya, embriologiya, zoologiya, tibbi bioloji ekspertiza və s. Bu sahələrə qəbul tibbi sahələrlə müqayisədə daha asandır və adətən dövlət universitetlərinin kimya və biologiya fakültələrində tədris olunur. Bu ixtisaslarla xarici universitetlərə transfer də daha asandır.
Ümumi tibb – 6 il Pediatriya – 6 il Stomatologiya – 5 il Əczaçılıq – 5,5 il Klinik Psixologiya – 5,5 il Tibb bacısı – 4 il
Fundamental və klinik fənlərin (anatomiya, histologiya, biokimya, cərrahiyyə, terapiya və s.) güclü tədrisi; ABŞ və Avropa ilə müqayisədə təhsil haqqının aşağı olması; Sərt intizam – dərsə gecikən tələbələrə əlavə tapşırıq verilə və ya dərs buraxıldıqda təkrar dərs üçün ödəniş tələb oluna bilər; Xarici tələbələr üçün rus dili üzrə hazırlıq kurslarının mövcudluğu; İstedadlı tələbələr üçün dövlət hesablı yerlərə qəbul və təqaüd imkanı; Xarici vətəndaşlar USE imtahanını vermədən daxili imtahanlarla qəbul ola bilərlər.
Teoriyaya çox yer verilir, praktik məşğələlər isə azdır. Simulyatorlardan istifadə Avropa və ABŞ-da geniş yayılmış olsa da, Rusiyada bu imkanlar məhduddur; Rezidenturanı kurasiya edən həkimlər əlavə ödəniş almadığı üçün rezidentlər daha çox texniki işlərlə məşğul olurlar, praktik vərdişləri isə özləri axtarıb qazanmalıdırlar.
Orta və ya peşə təhsili haqqında sənəd (rus dilinə notarial tərcüməsi ilə); Qəbul ərizəsi; Rosobrnadzorun göndərişi (dövlət hesablı yerə qəbul üçün); Pasportun əsas səhifələrinin rus dilinə tərcümə olunmuş surəti; Tələbə vizasının surəti; Yoluxucu xəstəliklərin və HİV-in olmaması barədə arayış; 4x6 sm ölçülü 6 ədəd foto; Miqrasiya kartı və ya müvəqqəti/daimi yaşayış icazəsi; TOEFL/IELTS və ya ingilis dilində təhsil almaq üçün uyğun sertifikat; MDB ölkələrindən olanlar üçün dövlət hesablı yerə qəbulda valideynlərdən birinin SSRİ-də doğulması və ya evlilik şəhadətnaməsi tələb oluna bilər.
Rus dilini bilməyənlər üçün hazırlıq proqramları mövcuddur. Bu proqramlar adətən 1 il davam edir və intensiv rus dili dərsləri (gündə 4-5 saat) ilə yanaşı, kimya, biologiya və riyaziyyat kimi əsas fənləri əhatə edir. Mədəni tədbirlər də bu proqramlara daxildir. Müxtəlif dil səviyyələrinə uyğun olaraq 5 aylıq, 1 illik və 2 illik hazırlıq kursları təklif olunur.
Universitet
Programs
Bakalavr
İxtisas
Master
Siberian State Medical University
Ümumi tibb
5,700 USD
Sechenov University
Əczaçılıq
Klinik Tibb
Stomatologiya
Tibbi biokimya
1,317-3,532 USD
2,526-6,345 USD
1,197-3,292 USD
Oryol State University
5,500 USD
-
Ryazan State Medical University
4,250 USD
Astrakhan State Medical University
1,556-1,748 USD
Volgograd State Medical University
5,930 USD
4,530 USD
6,600 USD
RUDN University
Fundamental Tibb
Baytarlıq
Biokimya
Genetika
8,500-9,500 USD
4,200-5,300 USD
Rezidentura
Doktorantura
2,526-63,451 USD
3,424-4,789 USD
2,203-3,113 USD
Pirogov Medical University
2,754-4,609 USD
4,190-4,789 USD
St. Petersburg State Pediatric Medical University
1,892-2,035 USD
2,041-3,592 USD
2,209 USD
2,646 USD
1,317 USD
Pavlov University
3,068-3,681 USD
1,407 USD
1,772-3,412 USD
1,506 USD
3,232 USD
2,330 USD
2,330-6,600 USD
3,900-8,000 USD
1,775-1,953 USD
1,775-2,476 USD / 3,232 USD
2,090-2,514 USD
Rusiyada alınan tibbi diplomlar əksər ölkələrdə (ABŞ, Avropa) tanınmır, lakin MDB ölkələrində qarşılıqlı razılaşmalar sayəsində qəbul olunur. Hətta bu razılaşmalar çərçivəsində olsa belə, məzunlar diplomun leqallaşdırılması, nostrifikasiyası və əlavə imtahanlar verməli ola bilərlər. Diplomun verildiyi universitetin akkreditasiyası, fənlər üzrə saat fərqləri və proqramın məzmunu bu qərara təsir göstərə bilər. Qərb ölkələrində həkim olmaq üçün təhsil müddəti daha uzun olduğundan, rus diplomlu həkimlər bu ölkələrdə əvvəlcə kvalifikasiya imtahanı verməli və ya köməkçi kimi işləməlidirlər.
