Kompüter mühəndisliyi — proqram təminatı, aparat (hardware), şəbəkə və sistem inteqrasiyası sahələrini birləşdirən geniş bir ixtisasdır. Sadə dillə desək, bu ixtisas kompüterlərin həm “beyni”, həm də “bədənini” dizayn edən və işlədən mühəndisləri yetişdirir.
Bu sahədə təhsil alan tələbələr həm proqramlaşdırma dillərini, həm də elektronikanı öyrənir. Ona görə də, informatika və elektrik mühəndisliyinin kəsişmə nöqtəsi hesab olunur.
Rəqəmsal inqilab – Hər bir sektor IT-dən asılıdır. Yüksək maaş – Dünyada ən yaxşı maaş alan ixtisaslardan biridir. Çoxşaxəli karyera – Proqramçı, sistem mühəndisi, oyun dizayneri, süni intellekt mütəxəssisi və s. ola bilərsiniz. Qlobal imkanlar – İxtisas dünyada universal tanınır, diplomunuzla hər yerdə işləyə bilərsiniz.
Kompüter mühəndisliyi üzrə təhsil verən universitetlər:
Azərbaycan Dövlət Neft və Sənaye Universiteti (ADNSU) Bakı Ali Neft Məktəbi (BANM) ADA Universiteti Bakı Mühəndislik Universiteti Azərbaycan Texniki Universiteti
İllik təhsil haqqı 2000 – 9000 AZN arasında dəyişir. ADA və BANM ingilis dilli tədris mühiti ilə fərqlənir və tələbələrə beynəlxalq standartlara uyğun proqramlar təqdim edir.
Ən yaxşı universitetlər:
MIT (ABŞ) – Dünyanın #1 texnologiya universiteti ETH Zurich (İsveçrə) – Süni intellekt və robototexnika sahəsində güclü tədqiqat mərkəzi National University of Singapore (NUS) – Asiyada aparıcı universitet Technical University of Munich (TUM) – Avropada ən güclü texniki universitetlərdən biri
Xaricdə təhsil haqları ölkədən-ölkəyə fərqlənir: ABŞ-da 20,000–40,000 USD, Avropada isə 3,000–15,000 EUR civarında dəyişir.
Kompüter mühəndislərinin maaşı dünyada ən yüksək qrupda yerləşir.
Ölkə
Orta illik maaş
Azərbaycan
15,000 – 25,000 AZN
Türkiyə
20,000 – 35,000 TRY
Almaniya
55,000 – 70,000 EUR
ABŞ
90,000 – 120,000 USD
BƏƏ
120,000 – 180,000 AED
Əksər insanlar kompüter mühəndisliyini sadəcə “proqramçı olmaq” kimi görür. Halbuki, bu sahənin çox maraqlı istiqamətləri var:
Kvant kompüter mühəndisliyi – Gələcəyin texnologiyası sayılır və dünya hələ inkişaf mərhələsindədir. Beyin–kompüter interfeysləri – İnsan beynini cihazlarla birləşdirmək üzərində çalışan sahədir. Etik hacking və kibertəhlükəsizlik mühəndisliyi – Şirkətlərin sistemlərini sındıraraq zəiflikləri aşkarlayan mütəxəssislər. Əşyaların interneti (IoT) – Smart evlər, ağıllı şəhərlər, sensorlarla idarə olunan cihazların əsasını təşkil edir. Süni intellekt mühəndisliyi – Avtomatlaşdırma, maşın öyrənməsi və robototexnika.
Kompüter mühəndisliyində uğur çox vaxt xarakterdən də asılıdır:
Analitik düşüncə → mürəkkəb problemlərə həll tapmaq bacarığı maaşı artırır. Yaradıcı yanaşma → süni intellekt, oyun dizaynı kimi sahələrdə fərqləndirir. Komanda işi bacarığı → iri texnologiya şirkətlərində karyera üçün şərtdir. Davamlı öyrənmə istəyi → texnologiyalar sürətlə dəyişir, öyrənməyən geri qalır.
Kompüter mühəndisliyi məzunları çox müxtəlif sahələrdə işləyə bilər:
Proqram təminatı mühəndisi Sistem administratoru Mobil tətbiq developer Süni intellekt mütəxəssisi Kibertəhlükəsizlik mütəxəssisi Oyun dizayneri Cloud mühəndisi (AWS, Azure)
Kompüter mühəndisliyində yaxın illərdə ən çox tələb olunan istiqamətlər:
Süni intellekt və maşın öyrənməsi Kibertəhlükəsizlik Cloud computing Robototexnika Big Data və Data Science Metaverse və AR/VR texnologiyaları
Kompüter mühəndisliyi artıq sadəcə “bir ixtisas” deyil, qlobal bazarda ən çox tələb olunan peşədir. Xaricdə bu sahəni oxuyan tələbələr həm daha yüksək maaş, həm də daha geniş karyera imkanları qazanır.
Əgər siz gələcəyin texnologiyalarını yaradan komandanın bir hissəsi olmaq istəyirsinizsə, xaricdə kompüter mühəndisliyi təhsilinə yatırım etmək ən doğru qərarlardan biri ola bilər.
